olayin cahili olunur ama hükmün cahili olunmaz

[Ahmedbinhanbel]

"olayin cahili olunur fakat hükmün cahili olunmaz" bu ne sekilde olur aciklarmisiniz

[DARİMİ]

Cevap; Arapça da bunun tarifi şöyledir: لا يعذر بجهل الحكم ويعذر بجهل الواقعة
Helal, haram, küfür hükmü vermek Allah a aittir. Allah c.c En-nisa 60 ayetinde tağuta muhakeme olmanın şirk ve küfür olduğunu bildirmiştir, bu mesele aslıd-dindendir ve bu konuda cehalet mazeret değildir. Fakat kişi, cüz'i ve ince bir mesele için, bu tağuta muhakememidir, değil midir diye düşünürse, yani olaya hüküm indiremiyorsa veya hata yapmışsa o konuda cehalet mazerettir. Hüküm delile bağlıdır. Olaya indirmek ise içtihada bağlıdır. Yani kişinin olayı kavramasına bağlı ve olay bir kaç manada anlaşılabileceği için bu konuda ihtilaf olabilir yanlış yapılabilir. Hüküm kabul edildikten sonra, ince ve bir kaç manaya anlaşılabilen  olaya indirildiği vakit hata yapılırsa bu konuda mazeret olabilir.
 
Örnek-1; Tağuta muhakeme olmak şirk ve küfürdür. Bir kimse karakolda ifade vermek tağuta muhakeme olmak sayılır mı sayılmaz mı düşünürse işte bunu bilmemek veya bu konuda hata yapmak mazerettir.
 
Örnek-2; Allah c.c 'ı Mahlûkata benzetmenin hükmü küfürdür. Ama bir olaya indirdiğin zaman bu olay Allah'ı mahlûkata benzetme sayılır mı, sayılmaz mı? İşte bunu bilmemek veya hata yapmak mazerettir,olay net olmayabilir.
 
Örnek-3; Bir adama sorarsak; Allah'ın şeriatı dışında hüküm vermenin hükmü nedir? Küfür ve şirk der. İşte bu kişi hükmün cahili değildir. Bu kişi Suudi Arabistan’ın hükmünü yanlış biliyorsa bu olayın cahilidir demektir. Durum izah edilmeden tekfir edilmez.

[Bünyamin19]

Bu konuda mazeret sahibidir derken sadece 'bilmemesi' ni mi kastediyorsunuz. Yoksa bilmemekle beraber o olayı yapmasını da mı ?

Yani mesela bir kişi karakolda ifade vermenin muhakeme olup olmadığını bilemiyor, ve buna rağmen gidip ifade veriyor bunu kişiyi mazeretli sayıp müslümandır mı diyorsunuz ?
Yoksa karakolda ifade vermenin hükmünü bilmeyen bir kişi olayı da -kesin olarak küfür olmadığını bilip emin olmadıkça- o olayı, o şeyi yapmazsa bu yani sadece 'bilmemesi' mazerettir mi diyorsunuz ?


Çünkü herhangi bir amel, olay küfür ve şirk ise, ve eğer kişi bir olayı küfür ve şirk olarak bildiği hükme dahil mi yoksa değil mi emin olamıyorsa ve buna rağmen onu yaparsa mutlaka küfre girmiş olur. Ancak onun küfür ve şirk olmadığından mutlak olarak emin olduktan sonra yapması halinde (ve tabi gerçekten o şey küfür ve şirk değilse) küfre girmemiş olur.

Zaten eğer herhangi bir kişi gerçekten küfür/şirk olan bir hadise için; 'bu küfür/şirk değil' diye inanıyor (yani küfür/şirk olmadığından şüphesi yok) ise zaten küfürdedir. O şey karşısına çıktığında küfür olduğundan (en azından şüphesi bile olmadığı için) yapmaktan çekinmez. Daha doğrusu yaptığı takdirde küfür işlememiş olduğuna inanarak onu işleyebilir. Küfür/şirk olan her yerde muhakkak bir ibadet söz konusudur. O sebeple herhangi bir kişinin bir şeyi, küfür/şirk olarak bilmemesi asla mazeret olamaz. Çünkü bu bir ibadettir ve ibadeti bilmeden Allah'tan başkasına (şeytana,insana veya başka herhangi bir varlığa) yapması halinde asla cehaleti mazeret olamaz ve kafirdir. O şeyi yapmasa bile (küfür ve şirk olan bir şeyi) -şüphesi olmadan- küfür/şirk değil diye biliyorsa kafirdir. Zira bu kişi hükmü bilmiyor demektir.