7 - Kur’an Okurken Hata Yapma Meselesi

[buhari]

7 - Kur’an Okurken Hata Yapma Meselesi
 
 
Hudaybi şöyle dedi:
 
"Bu, alınması gerekli bir delildir. Bunda bir ihtilaf yoktur. Kasıtlı olarak ve bilerek Kur’an ayetlerinden birini değiştiren veya ayetten bir kelime eksilten ya da ayete kasıtlı olarak bir kelime ekleyen kişi bütün alimlerin icmaı ile kafir olur .

Fakat bir kimse, Kur’an okurken kasıtlı olmayarak, cehaletinden dolayı hata yaparak bir kelime ekler veya bir kelime eksiltir ya da doğru zannederek Allah’ın kelamını değiştirerek okursa, doğru olan şey ona gösterilinceye kadar bu konuda ısrar etse bile, bütün imamlara göre ne kafir ne fasık ne de günahkar olur. Fakat Kur’an ona gösterilir veya hüccet kabul edilen alimlerden biri böyle olmadığını ona haber verirse ve buna rağmen hala yaptığı işte ısrar edip mücadele ederse, işte o zaman bu yaptığı şey sebebi ile şüphesiz Allah katında kafir olur." (Duatun la Kuda s: 103)
 
 
Ben de Allah’ın tevfiki ile diyorum ki:
 
"Unutma sebebi ile veya sehven ya da yanlışlıkla bir kimse, bir surenin ayetinde veya bir ayetin bir kelimesinde Kur’an’a bir şey eklerse veya ondan bir şey eksiltirse şüphesiz sorumlu değildir. Çünkü Rasulullah aleyhisselam şöyle buyurmuştur:

"Muhakkak ki Allah-u Teâlâ, benim için ümmetimin hata, unutma ve ikrah altında zorla yaptığı şeyleri affetmiştir." (Taberani el Kebir’inde, Hakim müstedrek’inde ve İbn Mace rivayet etti. Nevevi bu hadis için hasen dedi)

Ayrıca Rasulullah sallAllahu aleyhi ve sellem ictihad yapan ve bütün gücünü sonuna kadar kullandığı halde hata yapan kişi hakkında şöyle buyurmuştur:

"Hakim, ictihad ettiği zaman isabet ederse ona iki ecir vardır. İsabet etmezse bir ecir vardır." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Nesei, İbni Mace ve Ahmed rivayet etti)

Demek ki, Kur’an okurken kasten değil de yanlışlıkla Allah’ın kelamını değiştiren kişi, kasten ve bilerek veya bu işi önemsemediği için Allah’ın kelamını değiştiren kişi gibi değildir. Birincisi özür sahibidir. Fakat diğeri özürlü kabul edilemez.

Muhakkak ki, Kur’anı Kerim’in ayetlerinin bilinmesi için Rasulullah sallAllahu aleyhi ve sellem’in onu tebliğ etmesine ihtiyaç vardır. Bir kimseye tebliğ ulaşmamışsa veya aslından değişik şekilde ulaşmışsa, o zaman bu kimse özür sahibi olur. Çünkü böyle şeyler, tek bir yol dışında bilinmesi mümkün olmayan şeylerdir.

Fakat tevhidin şartlarını yerine getirmeyen kimse, ister cahil olsun ister bilgi sahibi olsun, kesinlikle muvahhid olarak kabul edilmez. Aynı şekilde, kim büyük şirk işlerse, ister cahil olsun ister bilgi sahibi olsun, dünya hükmünde müşriktir. Fakat ahirette azab görüp görmemesi, ona hüccetin (risaletin) ulaşıp ulaşmamasına bağlıdır. Bu meseleyi Allah’ın yardımıyla, daha önceki bölümde detaylı olarak ispat ettik.
 
  
Kasıtsız olarak hata işlemeye gelince; bu, insan kudretinin üstünde bir şeydir. Bu sebeple önceki hadiste geçtiği gibi, Allah-u Teâlâ böyle kişiyi affeder. Çünkü Allah, insanı gücünün üstünde olan şeylerle sorumlu tutmaz.

Allah-u Teâlâ şöyle buyuruyor:

"Allah, hiç kimseyi gücünün yetmeyeceği şeylerle sorumlu tutmaz." (Bakara: 286)

Başka bir ayette Allah-u Teâlâ şöyle buyurdu:

"Allah hiç kimseyi, yapabileceği şeylerden başkasıyla sorumlu tutmaz. Allah, zorluktan sonra bir kolaylık verecektir." (Talak: 7)