“EĞER” SÖZÜNÜN KULLANILMASI

[Vasat Ümmet]

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " الْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ وَفِي كُلٍّ خَيْرٌ، احْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ وَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ وَلَا تَعْجَزْ، وَإِنْ أَصَابَكَ شَيْءٌ فَلَا تَقُلْ لَوْ أَنِّي فَعَلْتُ كَانَ كَذَا وَكَذَا وَلَكِنْ قُلْ: قَدَرُ اللَّهِ وَمَا شَاءَ فَعَلَ فَإِنَّ لَوْ تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَانِ ".


45 - Ebû Hureyre radiyAllahu anh’dan Rasûlullah sallAllahu aleyhi ve sellem’in şöyle dediği rivâyet edilmiştir:
“Sana faydası dokunacak hususlara azimle sarıl. Allah’tan yardım iste. Sakın acze düşme. Başına bir zarar geldiğinde: “Eğer şöyle yapsaydım, şöyle olurdu” deme. Ancak: “Allah böyle takdir etti ve Allah dilediğini yapar” de. Zira: “Eğer” sö-zü şeytanın işine yol açar”                                                          
(Müslim)
 
HADİSTEN NE İSTİFADE EDERİZ

— İslâm dini “eğer” sözünün kullanılmasını bazı durumlarda ya-saklamış, bazı durumlarda mübah kılıp iyi görmüştür. Bu sözü kullan-manın yasak oluşu şöyledir:
Kendisine karşı hoşuna gitmeyecek bir şey yapıldığında veya yaptığı kötü bir işten dolayı kişinin: “Eğer böyle yapmasaydım şöyle olurdu” veya: “Eğer şöyle yapılsaydı, böyle olmazdı” demesi haramdır. Bu amel şeytanın vesveselerine, kişinin imanını ve yakininin zayıflamasına yol açar ve iki nedenle haram kılınmıştır.
a) - Böyle demek; kalbe üzüntü ve pişmanlık kapılarını açar ki, her hususta Allah’a tevekkül eden mü’minlerin bu tür duygulardan uzak durması gerekir. Bu duygular zarardan başka hiçbir fayda vermez.
b) - Böyle bir durumda; Allah’a ve Allah’ın takdirine karşı edepsizlik edilmiş olur. Çünkü meydana gelen küçük-büyük her olay, Allah’ın di-lemesi ve kaderiyle oluşur. Allah’ın olmasını dilediği şey mutlaka ola-cak, olmamasını dilediği şey de mutlaka olmayacaktır. Bunu, Allah’tan başka hiç kimse ve hiçbir güç değiştiremez.
“Eğer” sözünün kullanılmasını İslâm şu durumlarda mübah kılmıştır: Hayrı temenni ederek “eğer” sözünü kullanmak mesala; “Eğer çok ma-lım olsaydı, Allah’ın dini için harcardım” demek veya Rasûlullah sallAllahu aleyhi ve sellem’in dediği gibi:
“Eğer Mûsâ kardeşim biraz daha sabretseydi, Allah, Mûsâ ve Hızır hakkında bize daha fazla kıssa anlatırdı” demek caizdir. Kısacası, hayrı temenni ederek “eğer” sözünü kullanmak mübah, fakat şerr hususun-da temenni ya da pişmanlık ifade ederek kullanmak kesinlikle haram-dır.