Kandil diye bilinen günlerde yiyecek içecek dağıtılıp, alınması

[akliselim]

Kandillerle alakalı yecek ve içecek şeyler dağıtıldında bunu alan kişinin hükmü nedir?
Bu tür şeyler midenin haramla doldurma hükmüne girer mi?

[Malik bin Enes]

Cevap: Kandillerde kafirlerin yemek için ikram ettikleri helva, aşure, simit vs gibi şeyler aslı caiz olan, dolayısıyla yenilmesi mübah olan şeylerdir. Normal zamanlarda bu gibi şeyleri yemek haram değildir.
 
Fakat bu gibi mübah olan şeyler, caiz olmayan bir inancı simgeliyorsa ya da bu inanç sebebiyle ibadet olarak ikram ediliyorsa, bu gibi şeyleri almak caiz değil, bid’attir. Duruma göre küfür, duruma göre ise haram olur.
 
Zamanımızda kendilerine Müslüman diyen kimselerin kutladıkları kandillere gelince… İslam’da kandil diye kutlanan bir gün yoktur. Bu sebeple bu gibi günleri kutlamak bid’attir ve kişiyi harama götürebileceği için mekruhtur.

İslam’da mübarek gün ve geceler vardır. İki bayram günleri, Cuma günleri, Ramazan ayı, kadir gecesi gibi… Bu günlerde Allah (c.c)’ı çokca zikretmek ve ibadeti çokca yapmak sevaptır.

Fakat İslam’ın belirlemediği günlerde ibadet amaçlı bir takım ameller yapmak caiz değil, haram olan bid’attir.
 
Örneğin; kandil gecelerinde yapılan ve insanlara ikram edilen bir takım yiyecekler kendisiyle sevap kazanılsın diye ve ibadet maksadıyla yapılırsa, dinde olmayan bir bid’attir, dolayısıyla haramdır.. Eğer ki bu amel o günün değerli bir gün olduğuna inanılarak yapılmışsa, fakat ibadet kastı yoksa bundan yine de sevap umuluyorsa yine haramdır.

Dolayısıyla kandil günü denilen günlerde yapılan ikramların ne maksatla alındığı iyice bilinmelidir. Eğer getiren kimse ibadet maksadıyla getirmişse, dinde böyle bir amelin olmadığını, İslam’ın belirlediği böyle bir ibadet türü olmadığı, böyle inanmanın caiz olmadığı kişiye anlatılır ve bu şekildeki bir ikramın alınamayacağı söylenir. Böyle söyleyerek ikramını almak, haramdır. Hiçbir şey söylemeden almak ise yine haramdır.

Eğer bu günün değerli bir gün olduğuna, fakat ibadet amaçlı değil de öylesine sevap olsun diye yaptığını söylemişse, yine bu kimseye bu günün İslami açıdan bir değeri olduğu, fakat bu değerinin bu şekilde sevap kazanma amaçlı bir takım amellerin yapılmasıyla ortaya konmayacağı anlatılır ve ikramının alınmayacağı söylenir. Böyle söyleyerek ikramını almak, mekruhtur. Söylemeden almak ise haramdır.

Eğer bu ameli hiçbir şekilde sevap kazanmak amaçlı değil de öylesine yaptığını söylerse bu durumda bu ikramını, hiçbir şey söylemeden almak mekruhtur.