HAKKA DAVET FORUMU
 
*
Hoşgeldiniz, Ziyaretçi.Lütfen giriş yapın veya kayıt olun. 28 Mart 2024, 17:20:37


Kullanıcı adınızı, parolanızı ve aktif kalma süresini giriniz


Sayfa: [1]   Aşağı git


Eğer üye iseniz lütfen üye girişinden giriş yapınız.

Eğer üye değilseniz 10 saniyenizi ayırarak üye olabilirsiniz. 

Dosyaları indirebilmek ve de içerikleri görebilmek için

üye olmanız gerekmektedir.


  Yazdır  
Gönderen Konu: Soruma cevap verirmisiniz.?  (Okunma Sayısı 10077 defa)
0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.
Ela.ela
Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 7


« : 07 Kasım 2013, 20:13:55 »

s.a necis olan yağ sabuna dönüşürse temiz olur diye bir hüküm duydum.Domuzun herşeyi necistir domuzun necis olan yağı sabuna dönüşürse temiz olurmu?
Kayıtlı
Teymullah el-Muvahhid
Yönetici
******
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 459



« Yanıtla #1 : 18 Kasım 2013, 16:04:29 »

Soru: s.a necis olan yağ sabuna dönüşürse temiz olur diye bir hüküm duydum.Domuzun herşeyi necistir domuzun necis olan yağı sabuna dönüşürse temiz olurmu? 

Cevap: İslam’da şöyle bir kaide vardır ve bu kaide cumhura göre geçerli bir kaidedir. Şöyle ki: “Pis olan bir madde, temiz olan bir maddeye dönüşürse o madde pis hükmünü almaz, temiz hükmünü alır. Bu şekilde ölü hayvandan alınan ve başka bir maddeye dönüşen şeyler temiz olur."

Dolayısıyla necis olan herhangi bir madde ister domuz olsun, ister başka bir madde olsun temiz olan bir madde dönüşürse o madde temiz olur. Aynı şekilde domuzdan elde edilen necis yağ dönüşüm yoluyla temiz bir madde olan sabuna dönüşürse temiz olur.
Kayıtlı


وَآخِرُ دَعْوَانَا أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
Davamızın sonu;
Alemlerin rabbi olan Allah’a hamd olsun
karateci
Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 38


« Yanıtla #2 : 18 Kasım 2013, 19:55:44 »

Bildiğim kadarıyla mezhep alimlerinin fıkıh kitaplarında istihale ile ilgili bulabileceğin örnek sayısı aşağı yukarı iki elin 10 parmağını geçmez. Ve her örnek tek başına ve müstakil olarak değerlendirilmiş. Her alim müstakil örnek ile alakalı kendi müstakil görüşlerini belirtmişler. Böyle iken yukarıda belirttiğin gibi bir kaideyi (*) hangi CUMHUR ULEMA söylemiş. Bu konuda detaylı bilgi verir misin?

Tabi burada enteresan başka bir durum; domuz gibi bizatihi haram olan bir hayvan için CUMHUR ULEMAYA ait olduğu söylenen bir kaidenin düz mantıkla uygulanabilmesi. Çünkü domuz ile alakalı olarak sadece ayet değil durumunu titizlikle değerlendrimemizi gerektiren hadis de var. Bu bağlamda hangi CUMHUR ULAMA domuzun hal-değişikliği/başkalaşım ile temiz hale gelebileceğini söylemişlerdir. Bu konu da detaylı bilgi verir misin?

Ayrıca bildiğim kadarıyla istihale konusu ilk fıkıh usulü kitaplarında yok. Hangi yüzyılda hangi fıkıh usulü kitabında ilk ele alınmıştır. Bu konuda da bilgi verir misin?

Yine domuzdan yapılmış jelatin yenebilir mi? Bu konuda ne diyorsunuz?


(*) “Pis olan bir madde, temiz olan bir maddeye dönüşürse o madde pis hükmünü almaz, temiz hükmünü alır. Bu şekilde ölü hayvandan alınan ve başka bir maddeye dönüşen şeyler temiz olur."
Kayıtlı
Teymullah el-Muvahhid
Yönetici
******
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 459



« Yanıtla #3 : 20 Kasım 2013, 13:38:57 »

İddia: Bildiğim kadarıyla mezhep alimlerinin fıkıh kitaplarında istihale ile ilgili bulabileceğin örnek sayısı aşağı yukarı iki elin 10 parmağını geçmez. Ve her örnek tek başına ve müstakil olarak değerlendirilmiş. Her alim müstakil örnek ile alakalı kendi müstakil görüşlerini belirtmişler.
 
Cevap: Böyle bir tahlile veya hükme kaç tane fıkıh kitabına, hangi fıkıh kitaplarına bakarak vardınız? Bütün mezheplerin eserlerini incelendiniz mi? Eski fıkıh kitaplarına baktınız mı?
 
İleride zikredeceğimiz örnek ve nakillerden bu meselenin sizin iddia ettiğiniz gibi eski kitaplarda belirtilmemiş ve kapalı kalmış bir mesele olmadığını, söylemiş olduğunuz şeylerin doğru olmadığını öğrenmiş olacaksınız.   
 
Soru: Böyle iken yukarıda belirttiğin gibi bir kaideyi (*) hangi CUMHUR ULEMA söylemiş. Bu konuda detaylı bilgi verir misin?
 
Cevap: Bu sorunuza verdiğim cevabı anlayabilmeniz için öncelikle istihalenin ne olduğunu tam olarak öğrenmeniz gerekir;
 
İstihale; Temiz olmayan pis, necis olan bir maddenin, pis ve necis olma özelliklerini kaybedip temiz bir maddeye dönüşmesidir.
 
Ve bu mesele dört mezhep  imamlarının kabul ettiği bir kaidedir. Yani sizin zannetiğiniz gibi sayısı ve örnekleri az olan meseleler değildir. Bilakis bir çok alanda kullanılan bir kaidedir. Mesele çok uzun olduğundan hakkında hacimli yazılar yazılabildiğinden bizler kısa olarak değineceğiz. Şöyle ki;

Bir maddenin necis olduğu ve hakkında nas olduğu biliniyorsa hüküm buna göre verilir. Dolayısıyla alimler dediler ki; Üzerine hüküm bina edilen illet yok olunca hükümde kalkar. Örneğin; içki haramdır. Haram kılınma illeti sarhoşluk vermesidir.  İçkinin ne olduğu ve haram olduğuna dair kesin deliller vardır. Şayet içki başka temiz olan, yani sarhoşluk vermyen bir maddeye (örneğin; sirkeyeye) dönüşürse, o artık haram olan içki değildir. Dolayısıyla içkiye verilen haram hükmü yeni oluşan temiz maddeye verilmez.

Şimdi ise bütün mezheplerin bu konuda ki bazı sözlerini ve verdikleri örnekleri zikredelim ki; bu meselenin fıkıh kitapların az geçtiğini iddia edenlerin yanlışlığı ortaya çıkmış olsun;

Hanefiler, Malikiler, bazı Hanbeliler, Ahmed b. Hanbel’in bir rivayetine göre; Necis olan bir şey temiz olan bir maddeye dönüşürse temiz olur.
 
Ve bu alimler bir takım örnekler verdiler;

- Necis olan hayvan yakıldıktan sonra külü necis olmaz.
- Bir domuz, köpek zamanla tuza dönüşürse necis olmaz.
- Bir necaset kuyuya düşer, çamura dönüşürse temiz olur.
- İçki sirkeye dönüşürse temiz olur. Temiz maddeye dönüşme ister başkasının eliyle ister kendiliğinden dönüşsün yine aynı temiz olur.
 

Şeriat maddeye belli olan özelliklerinden dolayı necaset hükmünü vermiştir. Bu necis olan madde, kendisiyle alakası olmaya başka temiz bir maddeye dönüşürse necaset hükmü kalkar.
 
-Şayet pis olan kemik, domuz eti veya kemiği tuza dönüşürse artık bu tuz hükmündedir. Tuza dönüştüğü için tuzun hükmünü alır, domuz etinin hükmü almaz. Zira tuz temiz olan ayrı bir maddedir. Domuzun eti ve kemiği gibi necis değildir. Bu yüzden yeni oluşan maddenin hükmü verilmesi gerekir. Eğer temiz bir madde oluşmuşsa (tuz gibi…) temiz hükmü verilir. 
 
-Üzüm suyu temizdir. İçkiye dönüşürse pis olur. İçki ise sirkeye dönüşürse temiz olur. Meyve suyu içkiye dönüşürse başka bir madde oluşmuş olur. Aynı şekilde içki başka bir madde olan sirkeye dönüşürse bu temiz sayılır, içkinin hükmünü almaz.
 
Maliki mezhebinde Eş-Şerhil Kebir, Haşiyetü'd-Desuki’yle berarber şöyle geçiyor;
 
“Yemekten çıkan kusmuk mideye yerleştikten sonra kusmuk olursa artık bu kusmuk necis olur. Çünkü başka bir maddeye dönüşmüştür, artık yemek değildir. Fakat yemek başka bir maddeye, kusmuğa dönüşmezse tahir kalır.” (Eş-Şerhil Kebir, Haşiyetu’d- Desukiyle beraber 1/57)

Maliki mezhebine göre: Bir insan, necaseti yakar ve kül haline gelirse bu kül temiz olur. Bu yüzden bu kül, namazda veya tavafta taşınabilir. Ve bunun temiz olmasının sebebi başka bir maddeye dönüşmesidir.
 
Maliki mezhebinde aynı kitaplarda; İçki sirkeye dönüşürse temiz olur. Zira artık sarhoşluk verme özelliği, sıfatı, haramlık ileti ortadan kalkmıştır. Haram olmasının illeti ve necis olmasının illeti ortadan kalkınca artık haram ve necis sayılmaz. Zira icma ile içki haram olup ve yine icma ile sirke helaldir.
 
Domuz eti, yağı ve kemikleri necistir, haramdır. Fakat bu yakılmakla kül haline gelirse veya domuzla alakası olmayan bir maddeye dönüşürse başka bir madde olmuştur. Ve temiz bir maddeye dönüşmüşse temiz sayılır. İçki de domuz haram ve necistir. Nasıl içki sirkeye dönüştüğü için helal oluyorsa domuz ve domuz gibi necis olan şeyler başka helal olan bir maddeye dönüştüğünde elbette başka bir hüküm alması gerekir. Zira ondan artık necislik ve haramlık illeti kalkmıştır. İllet kalktığında o illete bağlı olan hükümde kalkmış olur. Zira şöyle bir fıkhi kaide vardır;
 
“Bir şey belirli bir illet için haram kılınmışsa, illetin kalkmasıyla haram hükmü de kalkar."

İçkinin haram olma illeti sarhoşluk vermesidir. Sarhoşluk verme özelliği yani haram kılınma illeti kalkarsa ve sarhoşluk vermeyen temiz bir maddeye dönüşürse artık haram kılınma illeti de kalkmış ve haram olmamış olur. Aynı şekilde necaset olma hükmü de kalkar. Çünkü vasfı ve ismi kalkmıştır. Bu şey artık içki değildir, sirkedir. İçki haramdır, sirke ise helaldir. İçki necistir, sirke ise temizdir. Aynı şekilde ölü hayvan, domuz da galiza necasettir ve haramdır. Temiz olan bir maddeye dönüşür ve haramlılık illeti ortadan kalkarsa haram olma hükmü de ortadan kalkar.
 
İmam Karafi, Maliki mezhebinde bu mesele hakkında çok güzel açıklamalar yapmıştır. Keşif’il Kur’ab sayfa: 56’ya bakabilirsiniz.
 
Hanefilerde bu kaide üzerinde durmuşlardır. Tesis’in Nezar kitabına, Ebu Zeyd Ed-Debusi’nin kitabına bakabilirsiniz. Kava’id’ul Kerhi’ye de bakabilirsiniz.
 
Şerh’il Zerkani A’ la Muhtasar Hali 1/ 29, İstihale mevzusu anlatılıyor. Ve yine içkinin sirkeye dönüştüğünde temiz olması ve fare miske düşer, ölüp, miske dönüşürse temiz olur. Ve yine sabuna ölü veya domuz eti karışırsa ve başka bir maddeye dönüşürse temiz olur.
 
El-Muhalla 2/2’ye de bakabilirsiniz. İstihale meselesi çok güzel anlatılmaktadır.
 
Ve hatta Maliki mezhebine göre: domuzun derisi tabaklanmayla temizi olur. Tabi ki diğer mezhepler temiz olmuyor dediler. İmam Malik’e göre olan hüküm, Kurtubi’de geçiyor.
 
Ed-Zahira الذخيرة (Maliki mezhebi) 1/171’de domuzun derisinin tabaklandığı zaman temiz olacağı geçiyor. Ed’zahira kitabının 157-179-180 sayfalarında bu mevzular hakkında bir çok bilgi vardır. Ve yine Ed-zahira 1/155 sayfasında İmam Karafi’nin bu konu hakkında çok güzel bir sözü vardır. Ve yine El-İz İbn Abdisselam kitabında şöyle bir kaide zikreder;
 
الأصل فى الطهارات أن تتبع الأوصاف المستطابة ، وفى النجاسات أن تتبع الأوصاف المستخبثة ، ولذلك إذا استحال العصير خمرا ينجس للإستخباث الشرعى ، وإذا استحال خلا طهر للطيب الشرعى والحسى ، وكذلك ألبان الحيوان المأكول لما تبدلت أوصافها إلى الاستطابة طهرت ، وكذلك المخاط والبصاق والدمع والعرق واللعاب ، وكذلك الحيوانات المخلوقة من النجاسات ، وكذلك الثمار المسقية بالمياه النجسة طاهرة محللة لاستحالتها إلى صفات مستطابة ، وكذلك بيض الحيوان المأكول والمسك والأنفحة .     واختلف العلماء فى رماد النجاسات باستحالة أوصافها ، فكذلك تطهر الأعيان التى أصابتها نجاسة بإزالة النجاسة (” (El-Kavaid’il Kubra 2/285 Bu alimin istihale ile ilgili sözleri vardır. Kavaid kitaplarında geçmektedir.)
 
Hanefi mezhebine gelince; Ed-Durul Muhtar 1/209, El-Bahrir-Raik 1/238 kitaplarına bakabilirsiniz.
 
“Necasetin vasıfları ve manası ta ki necasetin varlığı gidinceye ve vasıfları kalmayıncaya kadar başka bir şeye dönüşürse o şey helal olur.” (Bedaiu’s Senai 1/85)

İçlerinde Ali (r.a), İbni Abbas (r.a), Ebu’d Derda (r.a), Ata b. Ebi Rebah, Ömer b. Abdulaziz’in de bulunduğu sahabe ve tabiinden bir çok kişiden içkinin sirkeye dönüştüğünde temiz olup kullanılabileceğine dair rivayetler vardır. (İ’lau’s Sunen 18/41)

Ceylanın temiz olmayan kanı miske dönüşürse temiz olur.

Ebu Said el-Hudri (r.a) dedi ki: Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu:

“En güzel koku misktir.” (Tirmizi c: 3 Kitabul Cenaiz bab 16/991)

“Necaset yakılıp kül haline gelirse temiz olur. Necis olan yağ, sabuna dönüştürülürse temiz olur. Necaset kuyunun dibinde birikip çamur haline dönüşürse temiz olur. Aynı şekilde temiz olmayan kuru üzümden yapılan pekmez, temiz olur. Pisliğe bulaşmış susam tahine dönüşürse temiz olur.”(Reddu’l Muhtar 1/316)  

Bu konuda İbni Teymiye’nin de görüşü vardır. Mecmu’ul Feteva 21/481, 21/70’e bakabilirsiniz.
 
-El-Feteva Hindiye 1/50
-Mecmu’ul Feteva 21/60
-Mecmu’ul Feteva 21/601
-İmam Şevkani Es-Seylü’l-Cerrâr
-İbn Hazm El-Muhalla
-El-Bahrir Raik 1/39
-İ’lam’il Muvakkain 1/487


Sonuç olarak; Necis olan bir madde istihale yoluyla temiz bir maddeye dönüşebilir. Bu cumhurun görüşüdür ve kuvvetli olan görüştür. Fakat bir kısım alimler  bazı konularda buna muhalefet etmişlerdir. Yani bu kaideyi genelleştirmediler. Hanefilerden Ebu Yusuf, Malikilerin bir görüşü ve Şafiilerin bir görüşü de buna muhalefet etmektedir. Fakat bu kaide cumhuru ulemaya göre geçerli ve sahihtir.
 
Soru: Tabi burada enteresan başka bir durum; domuz gibi bizatihi haram olan bir hayvan için CUMHUR ULEMAYA ait olduğu söylenen bir kaidenin düz mantıkla uygulanabilmesi. Çünkü domuz ile alakalı olarak sadece ayet değil durumunu titizlikle değerlendrimemizi gerektiren hadis de var. Bu bağlamda hangi CUMHUR ULAMA domuzun hal-değişikliği/başkalaşım ile temiz hale gelebileceğini söylemişlerdir. Bu konu da detaylı bilgi verir misin?
 
Cevap: Bir meselenin size enteresan görünmesi sizin o konuda yeterli bilgiye sahip olmamayışınızdandır. Yukarıda Cumhuru ulemanın görüşlerini ve örnekleri ve istifade edebileceğiniz eserlerini zikrettik. Ve bu konuda gerek eski fıkıh kitaplarında ve gerekse sonraki fıkıh kitaplarında yeterince bilgi mevcuttur.

İçki de domuz gibi necis ve haramdır. Peki size göre içki sirkeye dönüşürse hükmü ne olur? Okuduğunuz, baktığınız eserlerde buna ne hüküm verilmiştir?

Soru: Ayrıca bildiğim kadarıyla istihale konusu ilk fıkıh usulü kitaplarında yok. Hangi yüzyılda hangi fıkıh usulü kitabında ilk ele alınmıştır.
 
Cevap: Yukarıda bu kaidenin geçtiği eserleri ve dört mezheb imamlarının bu konuda ki görüşlerini zikrettik. Ve bu konuda daha bir çok eser vardır. Biz ise meselenin daha fazla uzamaması için bu kadarıyla yetindik.
 
Soru: Yine domuzdan yapılmış jelatin yenebilir mi?
 
Cevap: Domuzdan elde edilen yeni maddeler farklı ve temiz maddeye dönüştüğü sürece o katkı maddeleriyle yapılan yiyeceklerin yenmesinde bir sakınca yoktur. Yeter ki dönüşme sonucu yeni oluşan madde de temiz bir madde olsun. Yediğimiz bir çok gıda maddesinde mono ve digiliseridler çokca bulunmaktadır. Ve bunlar ya hayvanlardan elde edilirler veya bitkilerden. Fakat daha ucuza gelmesi sebebiyle hayvansal katkı maddeleri daha çok tercih edilmektedir. Zamanımızdaki kesimlerin çoğu müşrikler tarafından yapıldığı düşünülecek olursa, ister domuzdan elde edilsin ister başka hayvandan elde edilsin, bunlar kesim sonrası temiz değildir. Fakat dönüşüm sonucu temiz bir maddeye dönüştürülmekte ve ortaya yeni bir madde çıkmaktadır. İşte katkı maddeleri olarak kullanılanlar bu yeni maddelerdir. Yoksa domuzun veya başka hayvanın asıl maddesi değildir. Bu sebeple bu şekilde olan katkı maddeleriyle yapılan yiyeceklerin yenmesinde bir mahsur yoktur. Ve daha önce zikrettiğimiz cumhura göre geçerli kaideye göre; jelatin her ne kadar domuzdan elde edilse bile bu istihale yoluyla başka bir temiz maddeye dönüştüğü için helaldir.
 
Kayıtlı


وَآخِرُ دَعْوَانَا أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
Davamızın sonu;
Alemlerin rabbi olan Allah’a hamd olsun
Bünyamin19
Aktif Üye
**
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 72


« Yanıtla #4 : 08 Şubat 2016, 13:22:13 »

sana yağı gibi margarinler (donmuş bitkisel yağlar) ve tereyağı içinde domuz veya başka herhangi bir hayvan yağı var mıdır ? Yani bunların normalde oda sıcaklığında sıvı olması lazım gelir diye biliyorum. Fakat bunlar katı. Ama verdiğiniz cevabdan mebni anladığıma göre madde necis de olsa dönüşürse (başka bir madde olunca) temiz olabiliyor, yeni madde de temizse.
Buna göre evvela ilk sorum bugünkü marketlerde satılan, keremyağı sanayağ vs. gibi muhtelif markalardaki yağların imalinde domuz yahut hayvan yağından istimal var mıdır ?

2: eğer varsa mezkur mamüllerin muhteviyatındaki bu necis olan maddeler temiz (olmuş) mudur ?

İçinde her mono veya digliserit gibi yağlar bulun(duğu yaz)an ürünün teşekkülünde muhakkak hayvan yağı kullanılmış mı demektir.(yani mono veya digliserit yazarsa mutlaka hayvan yağı manasında mıdır ? Ve eğer başka bunun gibi necis olan maddelerin (bugünkü etrafta, bakkalda, marketlerdeki ürünler(in üzerin)de yazan maddeler nelerdir, bunları aktarır mısınız ?)

Ve yine biz (eğer içinde necis olan bir madde kullanımı yazıyorsa) bu necis maddelerin dönüşüp dönüşmediğini, dönüştüyse (o dönüşmeyle) eski (onu necis yapan illet) necasetinden kurtulup kurtulmadığını, ve eğer temizlenmişse yeni maddenin necis olup olmadığını nasıl anlayabiliriz ?


Bu mesailde mümkün mertebe tafsilatlı ve acil cevap verir misiniz ?
Kayıtlı
Sayfa: [1]   Yukarı git


Eğer üye iseniz lütfen üye girişinden giriş yapınız.

Eğer üye değilseniz 10 saniyenizi ayırarak üye olabilirsiniz. 

Dosyaları indirebilmek ve de içerikleri görebilmek için

üye olmanız gerekmektedir.


  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

Sitemiz üzerinden erişilebilen şeylerde Allah'ın razı olmadığı şeyler varsa, bunları reddediyoruz.