İctihad Nedir?

[Ebu Zerr el-Muvahhid]

İctihad Nedir?

[Ebu Zerr el-Muvahhid]

Hangi konular da ictihad yapılır?

[Ebu Zerr el-Muvahhid]

Kimler ictihad edebilir?

[Ebu Zerr el-Muvahhid]

Kimler ictihad’da hata yaparsa da  sevap alır?

İctihad seviyesine çıkmayan kişi ictihad ederse hakka isabet ederse sevap alır mı?

[Malik bin Enes]

Soru: İctihad Nedir?
Cevap: İctihat; Hak hükmü bulmak için bütün gücünü kullanarak çalışmaktır.

Soru: Hangi konular da ictihad yapılır?
Cevap: İctihat ancak feri meselelerde olur, itikadın asıllarında olmaz, dinin aslında ise hiç olmaz. Aynı şekilde içtihat ancak fer’i meselelerde ve hakkında kesin delil olmayan veya delili kat’i olmayan meselelerde söz konusu olur. Bu sebeple namazların rekâtlarının sayısı, farz kılınan meseleler, haccın ve orucun farz oluşu, fuhşun haram oluşu gibi kat’i delille sabit olan meselelerde asla içtihat olmaz.


Soru: Kimler ictihad edebilir?
Cevap: İctihad yapacak kişinin müctehid seviyesine çıkmış olması gerekir .

Soru: Kimler ictihad’da hata yaparsa da  sevap alır?
Cevap: Amr b.el Âs r.a den Rasulullah (sallAllahu aleyhi ve sellam) şöyle buyurmuştur:

Hakim hüküm verirken içtihad edip sonra isabet ederse ona iki ecir vardır. Hakim hüküm verirken içtihad ettikten sonra hata ederse onun için bir ecir vardır.

(Buhari 4752,-muallak olarak-; Ebu Davud: 3574, İbn Mace: 2341)

Buna göre hata yapan müctehidin ecir alabilmesi için iki şart vardır:
Birincisi: İçtihat etme seviyesine yükselmiş âlim bir kimse olmalıdır. Zira şeriat, cahil kimseye içtihat etme izni vermemiştir.
İkincisi: Üzerinde kat’i delil bulunmayan zanni fer’i-ameli meselelerde içtihat yapmalıdır. Bu sebeple aslı’d-din’de ve usulu’d-din’de içtihat yapılmaz, hakkında kesin delil olan meselelerde de içtihat yapılmaz.


Soru: İctihad seviyesine çıkmayan kişi ictihad ederse hakka isabet ederse sevap alır mı?
Cevap : Hüküm verme veya içtihat etme seviyesine çıkmayan kişinin kesinlikle hüküm verme hakkı yoktur. Böyle bir kimsenin hüküm vermesi helal değildir. Buna rağmen yine de hüküm verirse onun için sevap yoktur, bilakis günah vardır. Bu sebeple verdiği hüküm ister hakka uygun olsun, ister uygun olmasın geçersizdir. Çünkü hakka isabet sebebi; tevafuktur, şer’i asıllara dayalı değildir. Dolayısıyla verdiği her hüküm sebebiyle günahkâr olur. Hükümlerinde hakka isabet etsin veya etmesin verdiği hükümler reddedilir ve bu hususta mazeret sahibi de değildir.